Characterization and quantification of policosanol and bioactive compounds in rice bran oil of different Thai rice varieties

ข้าวเป็นพืชเศรษฐกิจหลักที่สำคัญของประเทศ ปัจจุบันประเทศไทยเผชิญปัญหาการแข่งขันการส่งออกข้าวที่รุนแรง ดังนั้นการสร้างมูลค่าเพิ่มให้กับข้าวไทยจึงถือเป็นการสร้างความแตกต่างและเพิ่มขีดความสามารถในการแข่งขัน ประเทศไทยมีพันธุ์ข้าวที่หลากหลายทั้งพันธุ์ข้าวเชิงพาณิชย์ พันธุ์ข้าวที่มีโภชนาการสูง หรือแม้กระทั่งข้าวที่มีสิ่งบ่งชี้ทางภูมิศาสตร์ เป็นต้น รำข้าวเป็นส่วนเยื่อหุ้มของเมล็ดข้าวที่เป็นผลพลอยได้จากกระบวนการผลิตข้าวขาว ในรำข้าวนอกจากประกอบไปด้วยโปรตีนแล้วยังมีน้ำมันที่มีสัดส่วนของกรดไขมันที่ดีต่อหัวใจและเป็นน้ำมันที่อุดมไปด้วยสารออกฤทธิ์ทางชีวภาพ (bioactive compounds) อยู่เป็นจำนวนมาก อาทิเช่น แกมมา-โอไรซานอล วิตามินอี ไฟโตสเตอรอล และ โพลิโคซานอล ซึ่งมีการนำสารเหล่านี้มาใช้ในผลิตภัณฑ์เสริมอาหาร (dietary supplement products) เป็นส่วนผสมฟังก์ชัน (functional ingredients) ในอาหารและเครื่องสำอาง เป็นต้น โดยเฉพาะอย่างยิ่งสารโพลิโคซานอล ที่มีงานวิจัยรับรองมากมายในด้านฤทธิ์ทางเภสัชวิทยา (pharmacological activities) และใช้เป็นส่วนผสมฟังก์ชันในอาหาร แต่อย่างไรก็ตามองค์ความรู้ด้านการศึกษาชนิดและปริมาณโพลิโคซานอลในน้ำมัน  รำข้าวยังคงมีจำกัด และยังไม่มีรายงานการศึกษาในรำข้าวพันธุ์ต่าง ๆ ในประเทศไทย ในขณะชนิดและปริมาณของสารออกฤทธิ์ทางชีวภาพชนิดอื่นในข้าวพันธุ์ต่าง ๆ นั้นมีการศึกษากันมาอย่างต่อเนื่อง ในงานวิจัยนี้จึงต้องการศึกษาปฏิสัมพันธ์ระหว่างพันธุ์ข้าวกับสภาพแวดล้อมซึ่งสามารถรวบรวมได้จากข้อมูลทางอุตุนิยมวิทยาต่อชนิดและปริมาณของโพลิโคซานอล รวมถึงแกมมา-โอไรซานอล วิตามินอี และกรดไขมันในน้ำมันรำข้าวที่สกัดจากข้าวไทยพันธุ์ต่าง ๆ โดยใช้รำข้าวที่ได้รับความอนุเคราะห์เมล็ดข้าวจากศูนย์วิจัยข้าวทั่วประเทศ  ซึ่งองค์ความรู้ที่ได้จากงานวิจัยนี้จะเป็นประโยชน์ต่อการสร้างอัตลักษณ์และมูลค่าเพิ่มในแง่ของโภชนาการให้แก่พันธุ์ข้าวไทย สามารถใช้เป็นข้อมูลระบุพันธุ์ข้าว พัฒนาพันธุ์ข้าวหรือควบคุมปัจจัยในการปลูกข้าวเพื่อให้ได้โพลิโคซานอลและสารออกฤทธิ์ทางชีวภาพชนิดต่าง ๆ ในปริมาณสูง และสามารถนำไปต่อยอดพัฒนาโครงการเพื่อผลิตสารประกอบฟังก์ชันและอาหารฟังก์ชันได้ในอนาคต ซึ่งจะก่อให้เกิดผลกระทบต่อเกษตรกรผู้ปลูกข้าว นักวิชาการ ผู้ประกอบการค้าข้าวและผลิตน้ำมันรำข้าว รวมถึงผู้ประกอบการอาหารและยา โดยโครงการวิจัยมีเป้าหมายที่จะสร้างองค์ความรู้เพื่อเผยแพร่บทความทางวิชาการในระดับนานาชาติ จำนวน  1 เรื่อง และ ผลิตบุคลากรระดับดุษฎีบัณฑิต จำนวน 1 คน