การผลิตน้ำผึ้งอัตลักษณ์จากดอกดาวกระจายเพื่อพัฒนาเป็นผลิตภัณฑ์อาหารเสริมสุขภาพในเชิงพาณิชย์

          น้ำผึ้ง (Honey) เป็นผลิตผลทางการเกษตรที่ได้จากน้ำหวานจากเกสรดอกไม้และจากแหล่งน้ำหวานอื่นๆที่ผึ้งไปเก็บมาและผ่านขั้นตอนการเปลี่ยนแปลงทางชีวเคมีตามธรรมชาติแล้วสะสมไว้ในรังผึ้ง น้ำผึ้งมีสีเหลืองใสจนถึงน้ำตาลเข้ม ข้นหนืดและมีรสหวาน เนื่องจากน้ำผึ้งมีสรรพคุณทางโภชนาการและทางการแพทย์เป็นที่ยอมรับ จึงเป็นที่นิยมใช้ในการบริโภคโดยตรง และยังใช้เป็นส่วนประกอบของผลิตภัณฑ์จากอุตสาหกรรมยา อาหารและเครื่องสำอาง

ประเทศไทยมีความเหมาะสมทุกด้านในการเลี้ยงผึ้งเพื่อผลิตน้ำผึ้งเอกลักษณ์เฉพาะ เนื่องจากมีความหลากหลายของชนิดผึ้งพื้นเมืองที่สามารถผลิตน้ำผึ้ง ความหลากหลายของพรรณไม้ในป่าเขตร้อนส่งผลให้ความหลากหลายของสารชีวภาพมีสูง คุณสมบัติของน้ำผึ้งไทยจึงมีความโดดเด่นด้านกลิ่นและรสชาติตามพื้นที่และมีคุณสมบัติในการเป็นสารออกฤทธิ์ทางชีวภาพที่สูงด้วย กว่าร้อยละ 50 ของพืชสมุนไพรไทยเป็นอาหารของผึ้งโดยเป็นแหล่งให้น้ำหวานและเกสร พืชในกลุ่มนี้ยังรวมไปถึงดอกไม้สมุนไพรที่เป็นพืชอาหารผึ้งอีกกว่าร้อยชนิด มีสรรพคุณทางยาในด้านการบำรุงหัวใจ บำรุงโลหิต แก้ท้องเสีย ปวดหัว เจ็บคอ ขับเสมหะ และมีกลิ่นหอมที่มีเอกลักษณ์เฉพาะชนิด

          ดอกไม้สมุนไพรดอกดาวกระจายก็เป็นพืชอาหารผึ้งที่ให้น้ำหวานในระดับดีมากทั้งคุณภาพและปริมาณ คนส่วนใหญ่มักปลูกดอกดาวกระจายไว้เป็นไม้ประดับ มีน้อยคนนักที่จะรู้ถึงสรรพคุณทางยาของพืชชนิดนี้ ส่วนดอกของดาวกระจายสามารถใช้ประโยชน์ได้ในรักษาโรคต่างๆ เช่น มะเร็งกระเพาะอาหารและลำไส้ ดีซ่าน ไข้ ม้ามโต ต้านการอักเสบ ต้านจุลชีพ (Kaisoon et al., 2012) มีฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระ (Jadav and Gowda, 2017) ฤทธิ์ต้านการแข็งตัวของเลือด (Phuse and Khan, 2018) ฤทธิ์ต้านโรคเบาหวาน (Wangkiri et al., 2021) และอื่นๆ 

          จากผลการวิจัยก่อนหน้านี้ที่คณะผู้วิจัยได้ทำ (อยู่ระหว่างรอตีพิมพ์บทความในวารสารต่างประเทศ) ผลการวิจัยพบว่าน้ำผึ้งดอกดาวกระจาย (Spanish needle) จากผึ้งมิ้มมีความเข้มสีสูงกว่าน้ำผึ้งมานูก้า 5+ และน้ำผึ้งจากดอกเสี้ยว (Orchid tree) ดอกพิกุล (Bullet wood) จากผึ้งมิ้ม อีกทั้งยังพบว่าน้ำผึ้งชันโรง (T. laeviceps และ T. pagdeni) ที่เลี้ยงแบบปล่อยหาอาหารอิสระ (multiflora honey) มีปริมาณฟีโนลิกทั้งหมดและมีฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระสูงกว่าผึ้งมิ้ม (A. florea) และผึ้งโพรง (A. cerena) ตามลำดับ

          จากด้วยเหตุผลดังกล่าวมานี้ ผู้วิจัยจึงมีวัตถุประสงค์ที่จะยกระดับองค์ความรู้และเพิ่มมูลค่าผลิตภัณฑ์น้ำผึ้งดอกไม้สมุนไพรดอกดาวกระจายด้วยชันโรง (T. pagdeni และ T. laeviceps) รวมทั้งศึกษาคุณสมบัติทางเคมีกายภาพและสารออกฤทธิ์ทางชีวภาพของน้ำผึ้งเอกลักษณ์เฉพาะจากดอกไม้สมุนไพรของไทย จุดเด่นของโครงการนี้ จะพัฒนากระบวนการผลิตและเอกลักษณ์เฉพาะของน้ำผึ้งดาวกระจายให้เป็นน้ำผึ้งจากดอกไม้ชนิดเดียวทีมีคุณค่าทางสุขภาพสูงชนิดใหม่ในตลาดน้ำผึ้งไทย โดยมีองค์ประกอบการพัฒนาเพื่อเป็นอาหารอาหารฟังก์ชันมูลค่าสูง