ผลกระทบการก่อสร้างเขื่อนต่อน้ำเค็มและทรัพยากรน้ำในแม่น้ำบางปะกงตอนล่าง

ภาคการเกษตรและอุตสาหกรรมมีความสำคัญต่อระบบเศรษฐกิจของประเทศ เนื่องจากประชากรส่วนใหญ่ของประเทศประกอบอาชีพเกษตรกรรม สินค้าเกษตรยังได้ปรับเปลี่ยนบทบาทจากสินค้าเพื่อการบริโภค เป็นสินค้าที่ใช้เป็นวัตถุดิบเพื่อการผลิตของภาคการผลิตอื่น ส่งผลให้ภาคการเกษตรและภาคอุตสาหกรรมสร้างมูลค่าและรายได้แก่ประเทศมากขึ้น เช่น อุตสาหกรรมแปรรูปอาหาร อาหารทะเล และเนื้อสัตว์ เป็นต้น จากการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศส่งผลกระทบต่อทรัพยากรธรรมชาติที่เป็นปัจจัยสนับสนุนการผลิตทางการเกษตร โดยเฉพาะดินและน้ำ ทำให้ภาคการเกษตรและอุตสาหกรรมต้องปรับตัวและเตรียมความพร้อมในการรองรับผลกระทบจากการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศที่อาจจะเกิดขึ้นในอนาคต ซึ่งในการศึกษานี้จะเน้นแม่น้ำบางปะกงซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของโครงการพัฒนาระเบียงเศรษฐกิจพิเศษภาคตะวันออก (Eastern Economic Corridor) หรือ EEC ที่เป็นแผนยุทธศาสตร์ภายใต้นโยบายไทยแลนด์ 4.0 เพื่อยกระดับประเทศให้มีความเป็นอยู่ที่ดีขึ้น เปลี่ยนผ่านประเทศไทยจากประเทศที่มีรายได้ปานกลางไปสู่ประเทศที่มีรายได้สูง ด้วยการลงทุนด้านเทคโนโลยีและนวัตกรรม

          การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศส่งผลต่อการเพิ่มขึ้นของระดับน้ำทะเล ก่อให้เกิดปัญหาการรุกตัวของน้ำเค็มเข้าสู่แม่น้ำสายสำคัญที่เชื่อมต่อกับพื้นที่อ่าวไทย ส่งผลให้การใช้น้ำเพื่อการอุปโภค-บริโภคได้รับผลกระทบจากความเค็มที่รุกตัวดันเข้าสู่แม่น้ำ ในช่วงระยะเวลาสิบปีที่ผ่านมาพบว่าผลกระทบได้รุนแรงขึ้นตามลำดับ โดยเฉพาะในปีนี้ที่มีปริมาณฝนน้อย และน้ำต้นทุนในอ่างเก็บน้ำขนาดใหญ่มีน้อยมาก จึงมีความยากลำบากในการบริหารจัดการน้ำให้กับทุกภาคส่วนอย่างเหมาะสมและเพียงพอ ซึ่งทำให้หน่วยงานของรัฐมีแผนก่อสร้างเขื่อนเพื่อเพิ่มปริมาณแหล่งน้ำสำรองและความมั่นคงทางน้ำกับคุณภาพน้ำ มีหลายโครงการได้ก่อสร้างแล้วเสร็จ และมีโครงการที่จะก่อสร้างเขื่อน/อ่างเก็บน้ำเพิ่มเติมในอนาคต ในโครงการวิจัยนี้จึงมีวัตถุประสงค์เพื่อประเมินผลกระทบการปล่อยน้ำจากเหนือน้ำ การแบ่งปริมาณน้ำผันส่งไปยังพื้นที่ของโครงการพัฒนาระเบียงเศรษฐกิจพิเศษภาคตะวันออกกับระดับน้ำทะเลที่เพิ่มสูงขึ้นที่จะอาจทำให้ปัญหาความเค็มในแม่น้ำบางปะกงด้านท้ายน้ำทวีความรุนแรงมากยิ่งขึ้น โดยมีขอบเขต คือ แม่น้ำบางปะกงตอนล่างซึ่งเป็นแม่น้ำสายหลักของภูมิภาคตะวันออกที่ไหลลงทะเลอ่าวไทย