กรุงเทพฯ คอนเน็กท์: วิเคราะห์ปัญหาความไม่เชื่อมโยงของเมืองและทางเลือกในการเดินทาง สู่การพัฒนาระบบ MaaS ที่เข้าใจ และเหมาะสมกับชีวิตคนกรุงเทพฯ

การขยายตัวของกรุงเทพมหานครทำให้หลายพื้นที่ โดยเฉพาะฝั่งธนบุรีใต้ ประสบปัญหาการเข้าถึงระบบขนส่งสาธารณะ แม้ตั้งอยู่ในเขตเมืองชั้นใน ลักษณะดังกล่าวจัดเป็น “พื้นที่ภายในเมืองที่ขาดการเชื่อมโยงทางกายภาพ” (Spatially Disconnected Inner-city Areas) ส่งผลให้ประชาชนต้องพึ่งพารถยนต์และรถจักรยานยนต์ส่วนตัว นำไปสู่ภาระค่าใช้จ่ายสูง ความเหลื่อมล้ำในการเดินทาง และปัญหาจราจร งานวิจัยนี้มีเป้าหมายเพื่อทำความเข้าใจพฤติกรรมและความตั้งใจที่จะเปลี่ยนรูปแบบการเดินทางของประชาชน รวมทั้งปัจจัยเชิงโครงสร้างที่เป็นอุปสรรคต่อการใช้ระบบขนส่งสาธารณะ

โดยใช้แบบสอบถามเชิงสถานการณ์ (Scenario-based survey) กับคนในพื้นที่ธนบุรีใต้ และวิเคราะห์ตามกรอบทฤษฎีพฤติกรรมตามแผน (Theory of Planned Behavior: TPB) ซึ่งอธิบายการตัดสินใจของมนุษย์ผ่านทัศนคติ บรรทัดฐานทางสังคม และการรับรู้ความสามารถในการควบคุมพฤติกรรม ผลการศึกษาพบว่า “ทัศนคติที่ดีต่อระบบขนส่งสาธารณะ” และ “การรับรู้ว่ามีทางเลือกที่เข้าถึงได้จริง” เป็นปัจจัยสำคัญที่สุด ขณะที่แรงกดดันจากสังคมมีอิทธิพลรองลงมา อย่างไรก็ดี ยังพบช่องว่างระหว่าง “ความตั้งใจที่จะเปลี่ยน” กับ “การลงมือทำจริง” เนื่องจากข้อจำกัดด้านโครงสร้าง

แบ่งกลุ่มผู้ใช้ได้เป็น 4 ประเภท ได้แก่ ผู้ที่พร้อมเปลี่ยนทันที ผู้ที่เปิดใจแต่ยังลังเล ผู้ที่อยากเปลี่ยนแต่ติดข้อจำกัด และผู้ที่ยังคงใช้รถยนต์ต่อไป การจำแนกนี้นำไปสู่ข้อเสนอเชิงนโยบายที่เฉพาะกลุ่ม เน้นการบูรณาการสามมิติ ได้แก่ การลงทุนเชิงโครงสร้าง การสร้างแรงหนุนทางสังคม และการยกระดับความน่าเชื่อถือของบริการ เพื่อสนับสนุนการพัฒนา Mobility as a Service (MaaS) ในกรุงเทพฯ และลดความเหลื่อมล้ำเชิงพื้นที่อย่างยั่งยืน